با تعیین اهداف قصد شده و ارزیابی اهداف کسب شده، کلاس‌های درس را بهتر مدیریت کنیم. طرح درس در واقع یک توافق‌نامه‌ی آموزشی بین معلم و مدرسه می‌باشد.

برنامه‌ریزی آموزشی توسط مدیر مدرسه به نتیجه‌ی مطلوب دست پیدا نخواهد کرد، مگر آن‌که با نظام ارزشیابی مؤثر و مداوم، همراه شود و در مقاطع مختلف زمانی مورد وارسی و بازبینی قرار گیرد. عموماً یکی از دغدغه‌های مدیران و گردانندگان آموزشی، رصد کلاس‌های درسی و کسب آگاهی از کیفیت تدریس معلم در کلاس‌ است. طرح درس مرآت، زمینه‌ی بازخوردگیری مؤثر از تدریس معلم را، برای مدیر مدرسه فراهم می‌کند. مدیریت با مقایسه‌ی عملکرد معلم با اهداف تبیین شده در طرح درس‌ها، می‌تواند از وضعیت آموزشیِ کلاس‌ها، تصویر روشنی پیدا کند و در صورت لزوم، با توجه به اهداف آموزشی مدرسه برای اصلاح و بهبود وضعیت تدریس معلم، وی را برای رسیدن به تدریسی مؤثر‌تر، راهنمایی کند.

در نگارش اهداف کلی هر طرح درس، از الگوهای آموزشی مختلفی استفاده شده است:

1- جملات و عبارات ساده و مختصر مانند:

      • مفهوم خط را درك نموده، با انواع آن آشنا شود؛

      • با ابزار مناسب خط، نیم‌خط و پاره‌خط رسم كند؛

      • اندازه‌ی پاره‌خط‌ها را با هم مقایسه كند؛

      • تعداد خط‌های راست، نیم‌خط‌ها و پاره‌خط‌های موجود در یك شكل را بشمارد.

2- نقشه‌های مفهومی: نقشه مفهومی یک تصویر نقشه مانند است که روابط معنادار بین مفاهیم را نشان می‌دهد. نقشه مفهومی ارائه دانش درباره یک ایده اصلی خاص است که به صورت یک نمودار از جعبه‌هایی که با خطوط برچسب‌دار به هم متصل شده‌اند، تشکیل شده است. کلمات و اصطلاحاتی که مفاهیم را مشخص می‌کنند درون جعبه‌ها قرار داده می‌شوند و روابط بین مفاهیم متفاوت، توسط خطوط مشخص می‌شوند.

نقشه‌های مفهومی به عنوان یک ابزار یاددهی- یادگیری و برای تقویت مفاهیم آموخته شده در یک واحد درسی؛ به عنوان یک ابزار طراحی آموزشی برای مجهزکردن دانش‌آموزان به تصور و تجسمی از آن‌چه باید بیاموزند و چگونگی ارتباط بین آن‌ها و به عنوان ابزار ارزیابی برای نشان دادن صحت و درستی یادگیری به وسیله رسم نقشه از آنچه آموخته شده است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نقشه‌های مفهومی، ابزار مناسبی در جهت تسهیل فرآیند یاددهی- یادگیری محسوب می‌شوند. عموماً دروس مختلف هر کتاب درسی، از مجموعه‌ای مفهوم و تعریف تشکیل شده‌اند. هر معلمی با توجه به تجربه‌ای که در دوران تدریس خود کسب کرده است، تصوری از مسیر تدریس هر درس در ذهن دارد و بر مبنای آن تصویر، در کلاس به تدریس خود جهت می‌دهد. نقشه‌ی مفهومی، عینیت‌بخشی به تصویر ذهنی معلم از مسیر تدریس و تلاشی است تا بتواند بر مبنای مسیری روشن، از شیوه‌های متنوع تدریس در کلاس، در کنار هم‌دیگر، استفاده کند.

یک نقشه مفهومی، با استفاده از جلوه‌ی بصری که حین تدریس، در اختیار معلم قرار می‌دهد، در دست‌یابی وی به مسیری معنادار از تدریس، نقشی اساسی ایفا می‌کند. بنابراین زمانی یک نقشه‌ی مفهومی می‌تواند در تدریس معلم جایگاه درست خود را بیابد که در ارتباطی منطقی با اهداف آموزشی، در کلاس درس مورد استفاده قرار بگیرد. در طرح درس مرآت، نقشه‌ی مفهومی، چشم‌اندازی کلی از نحوه‌ی سازماندهی مفاهیم مختلف کتاب درسی، را در کنار یکدیگر، نمایش می‌دهد.

یک نقشه‌ی مفهومی کامل نخواهد بود، مگر زمانی که تعریف درستی از هفته‌های آموزشی و نحوه‌ی بودجه‌بندی عملیاتی بخش‌های مختلف کتاب درسی در اختیار داشته باشیم.

یکی از مشکلات رایج معلمان در مدیریت کلاس‌های درس، بحث زمان است. عموماً معلمان گلایه می‌کنند که برای انجام فعالیت‌های مورد نظرشان، وقت کافی در اختیار ندارند. این مشکل بیش‌ از آنکه از نبود وقت کافی در کلاس ناشی شود، به نبود برنامه و چشم‌اندازی روشن از نحوه‌ی تدریس مفاهیم درسی در کلاس باز می‌گردد. در «بسته مدیریت کلاسی»، ملاک و معیار بودجه‌بندی زمان، یک هفته است. هفته‌ای که از آن تحت عنوان هفته‌ی آموزشی نام می‌بریم.

پیش از شروع تدریس، اهداف کتاب درسی را به روشنی تعریف کنیم.

موفقیت در هر عملی، بدون در دست داشتن تعریف مناسبی از اهداف و انتظارات مورد نظر، تقریباً غیر ممکن است. فرآیند آموزش را نیز نمی‌توان از این موضوع مستثنی دانست. مدیر، به عنوان گرداننده‌ی آموزشی مدرسه، زمانی به برنامه‌ریزی مؤثر دست می‌یابد که اطلاع کافی در مورد مبدأ و مقصد مسیر در دست داشته باشد. معلم زمانی طرح درس موفق روزانه طراحی خواهد کرد که اهداف درسی را به خوبی بشناسد و دانش‌آموز هنگامی بیش‌تر پیشرفت می‌کند که بداند قرار است در کلاس درس چه چیزی را یاد بگیرد.

طرح درس مرآت، اهداف کتاب درسی را در اختیار معلم قرار می‌دهد. این مطلب بدین معناست که معلم قرار است با کمک این اهداف، به درک روشنی از آن‌چه دانش‌آموزان قرار است در کلاس درسش یاد بگیرند، دست ‌یابد. به عنوان مثال، به اهدافی که در طرح درس ریاضی سال سوم راهنمایی تدوین شده است، توجه کنید. تمام این اهداف، به تغییری که قرار است بعد از اتمام فرایند تدریس در دانش‌آموز اتفاق افتد، اشاره می‌کند:

در فرآیند آموزش این دروس، انتظار می‌رود هر دانش‌آموز به هدف‌های زیر برسد.

     1- مجموعه و محور اعداد طبیعی را بشناسد و عددهای طبیعی را تشخیص دهد؛

     2- عدد اول را بشناسد و روش‌های مختلف تشخیص اعداد اول را به كار بَرَد؛

     3- روش غربال در پیدا كردن عددهای اول را در یك محدوده‌ی مشخص اعداد طبیعی، به كار بَرَد؛

     4- عددهای طبیعی را به سه دسته تقسیم كند و تفاوت‌های عددهای مركب، اول و عدد یك را دریابد.

برای پایان فرآیند تدریس خود برنامه‌ای مدون و مشخص داشته باشیم و آموزش کلاسی را به گونه‌ای مناسب به پایان برسانیم.

در هر طراحی آموزشی، استفاده از شروع خوب و پایان مناسب، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ اینکه بتوانیم تدریس خود را با فعال کردن دانسته‌های پیشین دانش‌آموز و در فضایی برانگیزاننده، شروع کنیم، در مسیری درست هدایتش کنیم و در نقطه‌ای مناسب آن را به پایان برسانیم. از جمله اهداف طرح درس، کمک به معلمان به منظور نشانه‌گذاری هر چه بهتر مسیر تدریس است. معلمی که با آگاهی کامل از اهداف از پیش قصد شده به کلاس درس، قدم می‌گذارد، بهتر می‌تواند، آغاز و پایان فعالیت آموزشی خود را در کلاس درس، مشخص کند. طرح درس مرآت با مشخص کردن بودجه‌بندی آزمون براساس کتاب درسی و نیز تعیین این بودجه‌بندی بر مبنای کلیدواژه‌ها به معلم کمک می‌کند تا نقاط کانونی در فرآیند تدریس را بهتر شناسایی کند و انرژی خود را دقیقاً بر روی موضوعات و مباحثی که دانش‌آموزان در مواجهه با آن‌ها دچار مشکل هستند، صرف نماید.